Gids Poll over Vleminckstraat en omgeving
Na meer dan een decennium op het Antwerpse Steenplein, verhuisde Antwerp by Bike op 1 januari 2023 naar een nieuw stekje! Vanaf nu vind je ons in Vleminckstraat 15A, in een prachtig nieuw pand naast PRINTSHOP en vlakbij Dille En Kamille.
Gids Poll dook voor de gelegenheid in de geschiedenis van de straten in de omgeving.
Vleminckstraat
Hij leert ons dat de Vleminckstraat vernoemd werd naar de familie Vleminck, die een belangrijke rol speelde in de 16de eeuwse internationale handel. Poll vertelt: “Jan Vleminck Sebastiaanszoon was de voornaamste telg van de familie. Als bankier, koopman en mecenas speelde hij een voorname rol in het Antwerpse economische en culturele leven.”
In 1561 trouwde Jan Vleminck en hij vestigde zich met zijn kersverse vrouw in de Vleminckstraat. Poll: “Hij kocht het goed genaamd “den Saulsboom” dat de Vleminckstraat opende. Het goed bezat een inrijpoort, een binnenplaats, stallen, een hof en een paviljoen met uitgang die uitkwam op de Oude Veemerckt of Hoendermerckt.” Het gebouw waarin Antwerp by Bike vandaag huist, is een traditioneel breedhuis uit de tweede helft van de 16de of de eerste helft van de 17de eeuw. Poll: “Het was tot in de late 20ste eeuw de drukkerij van maritieme verzekeringsmaatschappij Den Belgische Lloyd.”
Begaardenstraat, genoemd naar de begarden
Naar het oosten komt de Vleminckstraat uit op de Beggaardenstraat. Gids Poll legt uit: “Begarden zijn kloosterlingen die tot dezelfde geestesstroming behoorden als de beter bekende begijnen. Hun naam komt voort van hun patrones, de heilige Begga. Ze vestigden zich in Antwerpen in 1228. Het waren bijna allemaal wevers die in hun eigen levensonderhoud voorzagen en die afzonderlijk leefden. Tot ze zich in 1290 verenigden en zich als gemeenschap aan de regels van de Heilige Franciscus onderwierpen.” Hun klooster lag tussen de Eiermarkt, Korte Nieuwstraat en de Sint-Katelijnevest.
Poll: “Het klooster werd afgeschaft tijdens de Antwerpse Republiek, de periode tussen 1577 en 1585, waarin de stad Antwerpen bestuurd werd door calvinistische opstandelingen. De kerk werd afgebroken en er werd een straat, de Zuerstraat (huidige Sudermanstraat) gevormd. Na de herovering van de stad door Farnese in 1585 kregen de begarden hun eigendom terug. Ze vroegen om de straat te sluiten, maar dat werd geweigerd omdat deze het verlengde van de Vlemickstraat was geworden en zo de Melkmarkt verbond met de beurs. En dat was gemakkelijk voor de handelaren en hun goederen.”
Supermanstraat
De Sudermanstraat, die door studenten jaren geleden met behulp van een stift tot ‘Supermanstraat’ werd omgedoopt, is genoemd naar Hendrik Suderman, een Duitse rijke koopman die in de 14de eeuw leefde. “Maar hij is beter gekend als weldoener die zijn middelen inzette voor de lijdende mens”, geeft Poll aan. “Er worden maar liefst vijf stichtingen aan hem toegeschreven, onder andere de Zwartzusters en de Cellebroeders die in de stad mensen thuis verzorgden. In 1343 stichtte Hendrik Suderman ook een godshuis voor twaalf behoeftige vrouwen uit dankbaarheid omdat hij een schipbreuk had overleefd. Het is een beetje cynisch dat hij kort daarop niet meer terugkwam van een zeereis.”
Eiermarkt, de markt van Teun de eierboer
Op de hoek van de Sudermansstraat en de Eiermarkt hangt een magnifiek Mariabeeld met lichtarm. Dit beeldje uit de 18de eeuw is eerder uitzonderlijk omdat het om een zittende Maria gaat. “Maar de opvallendste figuur van de Eiermarkt is Teun de Eierboer”, aldus Poll. “Volgens de folklore was Teun de Eierboer smoorverliefd op Lijn het Melkmeisje. Vroeger stonden hun beeldjes op openbare pompen op de markten van de stad. Antwerpenaren hingen aan pompzuilen destijds allerlei pamfletten met meestal kritische commentaren op het politieke reilen en zeilen in de stad. Omstaanders lazen de pamfletten dan luidop voor. De beeldjes werden gezien als de klankbuis van het volk.” Lijn het Melkmeisje maakt vandaag deel uit van de collectie van het MAS. Van Teun is er een replica die tegen de gevel van het Grand Bazar shopping center staat.
Melkmarkt, de thuis van het bekende jazzcafé De Muze
De Melkmarkt is sinds de 12de eeuw een bijzondere doorgangsweg. De Melkmarkt ontstond in een buurt met tal van markten met allerhande voedingswaren, bouwmaterialen en brandstoffen. Poll: “Vroeger werd de Melkmarkt doorsneden door een gracht van de eerste omwalling. Nabij de Wijngaardstraat was er een brug over de gracht die de ‘Zuivelbrug of Melkbrug’ genoemd werd en je naar ‘Zuivelmarkt’ bracht, waar kooplieden van boter, melk en kaas stonden.” Vandaag is de melkmarkt vooral de thuis van een van de bekendste muziekcafés in Antwerpen: de Muze. De Muze werd in 1965 geopend door twee West-Vlamingen die begin jaren zestig naar Antwerpen waren afgezakt om aan de Academie te studeren. De inboedel van de Muze werd gekocht bij het Leger des Heils, de tapkast werd eigenhandig in elkaar getimmerd met oude vloerplanken. Door de eigenzinnige huiskamersfeer vinden veel kunstenaars hun weg naar de Muze. Het legendarische cafe ging in 2017 failliet, maar vond een overnemer in 28-jarige Joris Veyt, die ervoor gezorgd heeft dat de zaak vandaag draait als vanouds. Poll: “De Muze is een gezellig oud bruin café met veel keuze aan lekker bier. De meerdere verdiepingen maken het extra gezellig. Op sommige dagen is er ook live-muziek. Kortom: een bezoekje waard!”